Συμπληρώθηκαν χθες 28/6/2017 δύο χρόνια από την ημέρα που η ελληνική οικονομία βρέθηκε θέλοντας και μη στον …αστερισμό των capital controls, με αφορμή τη διεξαγωγή του Δημοψηφίσματος τον Ιούλιο του 2015.
Την Κυριακή 28 Ιουνίου 2015, λίγο πριν τα μεσάνυχτα και 48 ώρες μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος από την κυβέρνηση, η Ελλάδα μπήκε στο “κλαμπ” των χωρών που οι κινήσεις κεφαλαίου περιορίζονται, ακολουθώντας αυτό που είχε συμβεί στην Κύπρο, δύο χρόνια νωρίτερα. Οι τελευταίες ελεύθερες κινήσεις των καταθέσεων των πολιτών πολιτών και των επιχειρήσεων στις τράπεζες ήταν το μεσημέρι της Παρασκεύης 26/6/2015.
Με μια λακωνική δήλωση στο BBC, ο τότε υπουργός οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης έκανε γνωστό ότι «η κυβέρνηση θα εξετάσει στη διάρκεια της νύχτας την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων και το κλείσιμο των τραπεζών αύριο Δευτέρα.»
Τη δήλωση ακολούθησε πανικός – ευτυχώς όχι ανεξέλεγκτος – και …επιδρομή στα ΑΤΜ για αναλήψεις με τους πολίτες να σχηματίζουν ουρές σε κάθε ATM της χώρας και τα μετρητά να εξαφανίζονται…
Την επόμενη, Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015 οι τράπεζες έκλεισαν μπαίνοντας σε καθεστώς τραπεζικής αργίας, για λίγες μέρες όπως υποστήριζε η κυβέρνηση, για να ανοίξουν τελικά στις 20/7/2015. Το αποτέλεσμα ήταν κλειστές τράπεζες, περιορισμός στην κίνηση κεφαλαίων, ημερήσιο όριο αναλήψεων 60 ευρώ για τους πολίτες.
Η προηγούμενη αβεβαιότητα σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση και την ύφεση, αλλά και τις τυχοδιωκτικές πρακτικές των τραπεζών (ακάλυπτα δάνεια, αλόγιστες επενδύσεις), έφερε τεράστιες απώλειες στο τραπεζικό σύστημα. Μόνο από την απόσυρση καταθέσεων λόγω αβεβαιότητας αλλά και για πληρωμή φορολογίας, οι απώλειες στο διάστημα Νοέμβριος 2014 – Ιούνιος 2015 ήταν πάνω από 42 δισ. Ευρώ!
Η επιβολή των capital controls έσωσε βέβαια το τραπεζικό σύστημα και τις τράπεζες από κατάρρευση, δημιούργησε όμως τεράστια προβλήματα στην οικονομία, τη χώρα, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Η πρώτη προσπάθεια να βελτιωθεί το τραπεζικό περιβάλλον έγινε περίπου μετά ένα χρόνο όταν αυξήθηκε το ανώτατο όριο ανάληψης μετρητών στα 840 ευρώ ανά δύο εβδομάδες, ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, για το επόμενο διάστημα εξετάζεται η εξής πρόταση:
Προτείνεται να επιτραπεί η ανάληψη ποσού 1.800 ευρώ τον μήνα όπως επίσης να υπάρχει δυνατότητα προσθήκης συνδικαιούχου σε υφιστάμενο τραπεζικό λογαριασμό και να αυξηθεί το όριο για τη μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό που αφορούν στην πληρωμή τιμολογίων εισαγωγικών επιχειρήσεων.